مایکوپلاسماها پروکاریوتهای بسیار کوچکی هستند که فاقد غشا بوده و تنها به غشای پلاسمایی متصل میشوند . این باکتریها ، واجد کلونی هایی بشکل تخم مرغ سرخ شده میباشند .

از لحاظ مورفولوژی به آنتی بیوتیکهایی که سبب سنتز دیواره سلولی میشوند ، مقاوم بوده و از سوی دیگر به مجموعه ایی از ذرات غذایی نیازمند است .

مایکوپلاسماها واجد میزبانهایی اختصاصی میباشند . برخی از آنها ، تنها گونه خاصی از حیوانات را دچار بیماری میکنند .

این در حالیست که انواعی از مایکوپلاسماها توانایی بیمار کردن گونه های مختلفی از حیوانات را دارا میباشند . این باکتریها را میتوان در انسانها ، گیاهان ، حیوانات و حشرات یافت .

مایکوپلاسماها عموما در سطوح مخاطی تکثیر نموده و ایجاد پرگنه می کنند و از انواع باکتریهای مهاجم نمیباشند . برخی از گونه ها ، شامل Mycoplasma Gallisepticum توانایی نفوذ و رخنه به سلولها را دارا میباشند .

 

خصوصیات :

گونه هایی از مایکوپلاسماها که از پرندگان جدا میشوند ، عموما به پروتئینهایی شامل 10 تا 15 درصد سرم حیوانی نیازمند هستند . بنابراین فراهم سازی برخی از انواع مکمل ها بطور معمول مفید خواهند بود .

این در حالیست که رشد M.Synoviae نیازمند اضافه نمودن Nicotinamide adenine dinucleotid یا NADمیباشند . انواع محیطهایی که توسط Frey یا Bradbury توصیف شده اند ، برای کشت انواع مایکوپلاسماهای پرندگان مناسب میباشند .

ارگانیسمهای مایکوپلاسماها ، بدلیل رشد آهسته این باکتری ، بطور معمول محیط 37 تا 38 درجه سانتی گراد را ترجیح میدهند و بطور معمول به تالیوم استات و پنی سیلین مقاوم میباشند .

این دو ، در جهت به تاخیر انداختن رشد باکتریهای آلوده کننده و قارچها ، در محیط رشد اضافه میشوند .

فرم کلونی های آن در محیط رشد آگار ، پس از  3 تا 10 روز در 37 درجه سانتی گراد دیده میشود . از سوی دیگر ، گونه های غیر بیماریزایی چون M.gallinarum و M.Gallinaceum ممکن است ظرف مدت یک روز ، کلونی هایی را تشکیل دهند (M.gallinarum و M.Gallinaceum به کرات در خلال جداسازی گونه های بیماری زای مایکوپلاسماها بعنوان آلوده کننده شناسایی شده اند ) .

کلونی های مشخص این باکتریها ، بسیار کوچک ( 0.1 تا 1 میلی متر ) صاف و گرد بوده و همچنین واجد سطحی بالا آمده و صاف در مرکز کلونی میباشند .

تاکنون تفاوتهای زیادی در مورفولوژی کلونی ها بیان شده است . ولی به این تفاوتها نمیتوان بعنوان اختلافات گونه ایی تکیه نمود .

سلولهای منفرد با اندازه هایی مختلف ( از 0.2 تا 0.5 میکرومتر ) بوده که بصورت پایه ، Coccid تاCocciobacilli Form میباشند . این در حالیست که اشکال باریک ، حلقه ایی و فیلامنتی این باکتریها نیز گزارش شده است .

در این باکتریها ، تخمیر کربوهیدراتها متفاوت میباشد . ولی میتوان تمامی این دسته از باکتریها را به دو گروه مجزا تقسیم نمود . گروه اول ، آن دسته از باکتریها میباشند که گلوکز را با تولید اسید تخمیر می کنند و گروه دوم ، دسته ایی هستند که این عمل را انجام نمی دهند .

بطور معمول ، گلوکز در جهت اطمینان از رشد گونه های تخمیر کننده کربوهیدراتها به محیط Broth اضافه میشوند . اطمینان از رشد ، زمانی حاصل میشود که تخمییر گلوکز سبب تولید اسید در محیط شده و معرف فنول رد فعالیتهای خود را آغاز نماید .

از سوی دیگر ، فعالیتهای فسفاتاز و همچنین Arginine Decarboxylase نیز بطور معمول وجود دارند .

اغلب گونه هایی که گلوکز را تخمیر نمی کنند از آمینو اسید آرژنین بعنوان منبع اصلی انرژی استفاده می کنند .M.iowae و برخی از گونه های دیگر ، گلوکز را تخمیر و آرژنین را هیدرولیز می کنند .

یکی از خصوصیات مفید M.gallisepticum ، M.meleagridis و M.synoviae ، هماگلوتینه نمودن اریتروسیتهای جوجه ها و بوقلمونها میباشد . آنتی ژنهای هماگلوتینه در آزمایشات منع عمل هماگلوتیناسیون سه گونه بیماریزای یادشده استفاده میشوند .

رنگ آمیزی مستقیم کلونی های مایکوپلاسما در سطوح آگار و یا نشان دار نمودن کلونی ها با آنتی بادی های فلورسنت ، از روشهای معمول شناسایی گونه های جدا شده مایکوپلاسمای پرندگان میباشند .

از سایر روشهای مناسب نیز میتوان به ممانعت از رشد Immunodiffusion و سایر روشها اشاره نمود .

اخیرا نیز روشهایی ملکولی چون توالی ژن RNA ریبوزومی ، استفاده از DNA ، واکنش زنجیره پلیمراز که سبب تقویت ژن RNA ریبوزومی میشود نیز باب شده اند .

 

طبقه بندی :

مایکوپلاسماها عضو کلاس Mullicutes ، طبقه I در Mycoplasmatales میباشند . جنس I مایکوپلاسماها ، شامل بیش از 100 گونه میباشند . برخی از خصوصیات آنها به شرح زیر میباشند :

- درصد گوانین ، سیترولین 20 تا 43 درصد .

- اندازه ژنوم 600 تا 1350 .

- نیازمند کلسترول برای رشد میباشند .

- در انسان و حیوانات بروز می کنند .

- دمای عادی و مناسب برای رشد آنها 37 درجه سانتی گراد میباشد .

جنس II ، Ureaplasma در اصول هیدرولیز اوره ، تفاوتهایی دارد . Acholeplasmas در رده III ، طبقه بندی میشود . آنها از طریق عدم رشد بدون حضور کلسترول طبقه بندی میشوند .

بررسی Phylogenic ژن RNAریبوزومی S16 در جهت یافتن شباهتهایی میان مایکوپلاسماها صورت پذیرفته است .

سروتایپهای طراخی شده اولیه برای مایکوپلاسماهای پرندگان ، اکنون جای خود را به نام گونه ها داده اند . لیستی از مایکوپلاسماهای گونه های پرندگان در جدول شماره یک تنظیم شده است .

بعلاوه ، مایکوپلاسماهای بسیار زیادی از گونه های مختلف پرندگان جدا شده است . از این میان میتوان به شاخه 1220 اشاره نمود که در غازهای وحشی ایجاد بیماری میکند .